Bilgisayarlarda Bellek (Ram), İşlemci (CPU) ve Sabit Disk (Harddisk) İlişkisi ve Çalışma Şekilleri
Artık günümüzde bilgisayarlar hayatımızın tam odak noktasında ve yaşantımızın birer parçaları olmuş durumdalar. Ancak bilgisayarlar çalışırken neler oluyor, sürekli duyduğumuz bellek ve işlemci gibi parçaların aralarında nasıl bir ilişki var, bunları anlamaya çalışacağız.
Notebook (Laptop) olsun masaüstü bilgisayar olsun, her ikisinde de, ram, işlemci ve harddisk gibi parçaların çalışmalarını koordine eden bir anakart mevcuttur. Enerji öncelikle anakart üzerinden geçer ve diğer bilgisayar bileşenlerine anakart vasıtası ile aktarılır. Anakartın üzerindeki en önemli yapı elbette işlemcidir. CPU yani türkçe karşılığı "Merkezi İşlem Birimi" olan bu bileşen, tüm hesaplamaları yapma ile yükümlüdür. Elbette diğer önemli konu da işlecenek bu bilgilerin nereden geldiğidir. Elbette işlemcinin işleyeceği veriler (Bellek) ram üzerinden aktarılır. Belki aklınıza "Neden harddiskten değil de ramden aktarılıyor" gibi bir soru gelebilir. Aslında işlenecek olan bu bilgilerin, dosyaların tamamı tabiki harddiskte bulunur. Ancak harddisk yapısı ve bağlantı şekli itibari ile işlemcinin hızına cevap verebilecek kapasitede olmadığı için, veriler önce harddiskten ram'e ve oradan da işlemciye gönderilir. Örneğin bilgisayarınızın düğmesine ilk bastığızda, windows'un kullanım esnasında sürekli çalışan sistem dosyaları harddiskten aktarılmaya başlar. Masaüstünü gördüğünüzde zaten windows açılmıştır ve harddiskten ram'e gerekli aktarımlar yapılmıştır. Artık bu aşamadan sonra windows ram üzerinden çalışır. Cep telefonlarında da durum aynıdır. Siz telefonunuzu açmaya çalışırken, telefonunuzun ana ekranının açılmasına kadar geçen süre boyunca, diskten ram'e işletim sisteminin gerekli dosyaları aktarılır. Sonrasında bilgisayarınızdan bir program çalıştırdığınızı varsayalım. Örneğin google chrome programını çift tıkladınız ve açmaya çalıştınız. Burada ram olabildiğince hızlı şekilde harddisk'e başvurur, chrome programının çalışmasını sağlayan dosyaları harddiskten çeker ve kendi üzerine kopyalar. Siz chrome programını saatlerce kullanırken, sürekli ram'in içerisinden çalışmaya devam edecektir. Siz chrome programını kapattığınız anda, ram bu bilgileri silecek ve hafızada ver açacaktır. İşte ram'in boyutnun öncemi tam da burada ortaya çıkıyor. Gerçekten ne kadar büyük ram ne kadar çok ram, o kadar performans anlamına geliyor mu ? Eğer aynı anda onlarca programı açarsanız, elbette bir süre sonra ram kapasitesi dolacak ve bilgisayarınız yavaşlamaya başlayacaktır. Ancak günümüz bilgisayarlarını baz alırsak, 8GB gibi bir ram kapasitesini doldurmanız oldukça zor. Ancak oyun, grafik tarzı programlar fazlasına ihtiyaç duyar. Fakat günlük kullanılan internet tarayıcısı ve office benzeri programlar ile bellek kapasitenizin tamamını doldurmanız pek mümkün değil. Sonrasında bellekten işlemciye işlenmesi için aktarılan veriler, karşımıza bir ses, bir görüntü veya bilgi olarak çıkar. Son olarak bu üç bileşenin eşzamanlı olarak çalışması sırasında, yine büyük ölçüde öneme sahip olan ve bir çok görevin üstesinden gelen anakartı unutmamak gerekir. Özellikle anakartların üzerinde bulunan ve kuzey köprüsü denilen mikroçiplerin sayesinde, yukarıda saydığımız bileşenler koordineli olarak çalışabilir. Hangi bileşenin ne zaman ve hangi durumda ne yapılacağına karar veren anakarttır. Ram, harddisk ve işlemci arasındaki bahsettiğimiz veri trafiğini denetleyen ve aktaran yine anakarttır. Anakartlar çok ayrı bir yapıda, ve çok fazla özelliklere haiz olduklarından, bunları burada kısaca anlatıp açıklamamız pek mümkün olmaz. Sadece özetlemiş olduk diyebiliriz. Bol teknolojili günler dileğiyle....
Notebook (Laptop) olsun masaüstü bilgisayar olsun, her ikisinde de, ram, işlemci ve harddisk gibi parçaların çalışmalarını koordine eden bir anakart mevcuttur. Enerji öncelikle anakart üzerinden geçer ve diğer bilgisayar bileşenlerine anakart vasıtası ile aktarılır. Anakartın üzerindeki en önemli yapı elbette işlemcidir. CPU yani türkçe karşılığı "Merkezi İşlem Birimi" olan bu bileşen, tüm hesaplamaları yapma ile yükümlüdür. Elbette diğer önemli konu da işlecenek bu bilgilerin nereden geldiğidir. Elbette işlemcinin işleyeceği veriler (Bellek) ram üzerinden aktarılır. Belki aklınıza "Neden harddiskten değil de ramden aktarılıyor" gibi bir soru gelebilir. Aslında işlenecek olan bu bilgilerin, dosyaların tamamı tabiki harddiskte bulunur. Ancak harddisk yapısı ve bağlantı şekli itibari ile işlemcinin hızına cevap verebilecek kapasitede olmadığı için, veriler önce harddiskten ram'e ve oradan da işlemciye gönderilir. Örneğin bilgisayarınızın düğmesine ilk bastığızda, windows'un kullanım esnasında sürekli çalışan sistem dosyaları harddiskten aktarılmaya başlar. Masaüstünü gördüğünüzde zaten windows açılmıştır ve harddiskten ram'e gerekli aktarımlar yapılmıştır. Artık bu aşamadan sonra windows ram üzerinden çalışır. Cep telefonlarında da durum aynıdır. Siz telefonunuzu açmaya çalışırken, telefonunuzun ana ekranının açılmasına kadar geçen süre boyunca, diskten ram'e işletim sisteminin gerekli dosyaları aktarılır. Sonrasında bilgisayarınızdan bir program çalıştırdığınızı varsayalım. Örneğin google chrome programını çift tıkladınız ve açmaya çalıştınız. Burada ram olabildiğince hızlı şekilde harddisk'e başvurur, chrome programının çalışmasını sağlayan dosyaları harddiskten çeker ve kendi üzerine kopyalar. Siz chrome programını saatlerce kullanırken, sürekli ram'in içerisinden çalışmaya devam edecektir. Siz chrome programını kapattığınız anda, ram bu bilgileri silecek ve hafızada ver açacaktır. İşte ram'in boyutnun öncemi tam da burada ortaya çıkıyor. Gerçekten ne kadar büyük ram ne kadar çok ram, o kadar performans anlamına geliyor mu ? Eğer aynı anda onlarca programı açarsanız, elbette bir süre sonra ram kapasitesi dolacak ve bilgisayarınız yavaşlamaya başlayacaktır. Ancak günümüz bilgisayarlarını baz alırsak, 8GB gibi bir ram kapasitesini doldurmanız oldukça zor. Ancak oyun, grafik tarzı programlar fazlasına ihtiyaç duyar. Fakat günlük kullanılan internet tarayıcısı ve office benzeri programlar ile bellek kapasitenizin tamamını doldurmanız pek mümkün değil. Sonrasında bellekten işlemciye işlenmesi için aktarılan veriler, karşımıza bir ses, bir görüntü veya bilgi olarak çıkar. Son olarak bu üç bileşenin eşzamanlı olarak çalışması sırasında, yine büyük ölçüde öneme sahip olan ve bir çok görevin üstesinden gelen anakartı unutmamak gerekir. Özellikle anakartların üzerinde bulunan ve kuzey köprüsü denilen mikroçiplerin sayesinde, yukarıda saydığımız bileşenler koordineli olarak çalışabilir. Hangi bileşenin ne zaman ve hangi durumda ne yapılacağına karar veren anakarttır. Ram, harddisk ve işlemci arasındaki bahsettiğimiz veri trafiğini denetleyen ve aktaran yine anakarttır. Anakartlar çok ayrı bir yapıda, ve çok fazla özelliklere haiz olduklarından, bunları burada kısaca anlatıp açıklamamız pek mümkün olmaz. Sadece özetlemiş olduk diyebiliriz. Bol teknolojili günler dileğiyle....
Yorumlar
Yorum Gönder